Maszyny budowlane składają się z wielu różnych części. Jednak kilka z nich wydaje się być szczególnie niezastąpionych w szeregu skomplikowanych maszyn budowlanych i drogowych. Choć niepozorne skrywają moc – moc przeniesienia momentu obrotowego, bo mowa o kołach zębatych.
Koła zębate to elementy maszyn, bez których nie może zajść przeniesienie momentu obrotowego, a tym samym przekazanie mocy. Choć wynalazek obecny na rynku od wielu lat, to sami konstruktorzy w czasach starożytnych tworzyli w oparciu o odlane samodzielnie koła pierwsze mechanizmy zegarowe.
Najistotniejszą informacją, którą należy wiedzieć odnośnie kół zębatych jest ich podział na koła stożkowe i koła walcowe.
Wśród tych pierwszych wyróżnić możemy określone typy posiadające różne zęby.
Koła o zębach prostych
Uzębienie takich kół (pionowe nacięcia) ulokowane są równolegle do linii stożka.
Koła o zębach skośnych
Zęby w takim typie koła są pod kątem do tworzącej stożka.
Koła o zębach krzywoliniowych
Same zęby w kołach krzywolinionych nie tworzą linii prostych.
Koła płaskie
Koła płaskie charakteryzują się kątem stożka podziałowego odlanego pod kątem 90°.
Drugim typem kół są koła walcowe. One również zawierają swoje podtypy i podział ze względu na zróżnicowany rodzaj zębów.
Koła z uzębieniem o zębach prostych
Uzębienie w tego rodzaju kołach jest nacięte równolegle do osi koła.
Koła z uzębieniem o zębach skośnych
W takich kołach uzębienie jest nacięte pod kątem do osi koła.
Koła z uzębieniem o zębach daszkowych
W tym przypadku na szerokości koła uzębienie składa się z odcinków z zębami skośnymi (albo śrubowymi) lewymi i prawymi.
Koła z uzębieniem wewnętrznym
W takich kołach uzębienie proste albo skośne nacięte jest na wewnętrznej powierzchni walca.
Zębatka
Charakterystyczny jest dla niej okrąg, który jest linią prostą. Wynika to z faktu, iż jest ona wycinkiem koła walcowego o nieskończenie dużej średnicy.